স্বচ্ছ ভাৰত অভিযানৰ এক দশক পূৰ্ণ হল। স্বচ্ছতা সকলোৰে কাম্য, এই বিষয়ে কোনো সন্দেহ নাই। এক দশকৰ পিছত স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান কিমান সফল হল, সেয়া বিশ্লেষণ কৰা আবশ্যক হৈছে।
দেখা গৈছে যে এই অভিযানৰ প্ৰায় ৮০০০ কোটি টকা মাথোঁ এজন বিশেষ ব্যক্তিৰ ফটো সহ বিজ্ঞাপন, প্ৰকাশন আৰু মাৰ্কেটিঙৰ নামত খৰচ হৈছে। মিছন-নগৰ ২.০’ৰ লক্ষ্য আছিল আৱৰ্জনা-মুক্ত চহৰ, আৱৰ্জনাৰ স্তূপৰ পৰা সম্পূৰ্ণমুক্ত এখন চহৰ সৃষ্টি কৰা। স্বচ্ছ ভাৰত অভিযানৰ নগৰীয়া ২.০ৰ তিনি বছৰৰ পাছতো বৃহৎ চহৰসমূহে এতিয়াও নিজৰ লিগেচি লেণ্ডফিল ছাইটৰ আধা অংশত কোনো মাটি মুকলি কৰিব পৰা নাই, এতিয়ালৈকে মুঠ পেলোৱা আৱৰ্জনাসমূহৰ মাত্ৰ ৩৮% হে সংশোধন কৰা হৈছে।২০২১ চনত আৰম্ভ হোৱা স্বচ্ছ ভাৰত মিছন ২.০ৰ লক্ষ্য আছিল ২০২৫- ২০২৬ চনৰ ভিতৰত দেশৰ প্ৰায় ২,৪০০ টা লিগেচি লেণ্ডফিল ছাইট মুকলি কৰা ।এই ৬৯ টা স্থানত ১,২৫৮ লাখ মেট্ৰিক টন আৱৰ্জনাৰ সৈতে মুঠ ৩,৩৫৪ একৰ ভূমিৰ ভিতৰত এতিয়ালৈকে ১,১৭১ একৰ আৰু ৪৭৫ লাখ মেট্ৰিক টন আৱৰ্জনা পৰিষ্কাৰ কৰা হৈছে।দুবছৰ নৌহওঁতেই, চহৰসমূহে যথেষ্ট প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে। দুবছৰতকৈও কম সময় বাকী থকাসময়ত দেশৰ মুঠ আৱৰ্জনাৰ ৫৭ শতাংশ চহৰত হে আৱৰ্জনা নিষ্কাষণৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে।দেশৰ সৰ্ববৃহৎ ঠাই মুম্বাইৰ দেওনাৰ পিছতেই দ্বিতীয় বৃহত্তম আৱৰ্জনা পৰিমাণৰ ক্ষেত্ৰত স্থানসমূহ আহমেদাবাদৰ পিৰানাকে আৰম্ভ কৰি কেইবাখনো ঠাই , তৃতীয় স্থানত দিল্লীৰ গাজীপুৰকে ধৰি কেইবখনো ঠাইৰ নাম সন্নিৱিষ্ট আছে।
সমগ্ৰ দেশতে, চহৰবোৰত 14,822 একৰত 2.211 লাখ মেট্ৰিক টন আৱৰ্জনা আছে। ইয়াৰ ভিতৰত, 41 শতাংশ আৱৰ্জনা নিষ্কাষণ কৰা হৈছে ২০ শতাংশ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ভাৰতৰ নগৰীয়া অঞ্চলত আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা কৰাটো এক প্ৰত্যাহ্বান ৰূপে দেখা গৈছে। আজিও ১০০% Open Defecation Free (ODF) মানদণ্ডৰ লক্ষ্যৰ পৰা ভাৰতবৰ্ষ বহু দূৰত।
স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান নিশ্চিত ভাবে এক সঠিক পদক্ষেপ আছিল, কিন্তু মাথোঁ এজন ব্যক্তিৰ বিজ্ঞাপনৰ আহিলা হৈ যোৱাৰ ফলত কিছু পৰিমাণে দিশভ্ৰস্ত যেন লাগে আৰু যোৱা এক দশকৰ তথ্য চাই ইয়াক আশানুৰূপ ধৰণৰ সফল বুলি কব নোৱাৰি ।