২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত দিয়া অন্তৱৰ্তীকালীন বাজেট ভাষণত কেন্দ্ৰীয় বিত্তমন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে ঘোষণা কৰিছিল যে চৰকাৰে ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ প্ৰতিৰোধৰ বাবে ছোৱালীক টিকাকৰণৰ বাবে উৎসাহিত কৰিব। প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে ২০২৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত বিল গেটছৰ সৈতে হোৱা পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপত এই প্ৰতিশ্ৰুতি পুনৰবাৰ উল্লেখ কৰিছিল।কিন্তু এবছৰতকৈও অধিক সময়ৰ পাছতো ভাৰত এনে ৪৬খন দেশৰ ভিতৰত আছে যিয়ে এতিয়াও নিজৰ নিয়মীয়া প্ৰতিষেধক কাৰ্যসূচীত ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰৰ ভেকচিন প্ৰৱৰ্তন কৰা নাই।
২০২২ চনত National Technical Advisory Group for Immunisation (NTAGI) ৰ তথ্য অনুসৰি ভাৰতত ১,২৭,৫২৬ জন নতুন ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ ৰোগী আৰু ৭৯,৯০৬ জন লোকৰ মৃত্যু হৈছে, যিটো বিশ্বজুৰি ধৰা পৰা চাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ ৰোগীৰ ১৯% আৰু ২৩% ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰত মৃত্যুৰ হাৰ। প্ৰায় ৬০% ভাৰতীয়ৰ কৰ্কট ৰোগ ধৰা পৰাৰ পিছত মৃত্যু হয়, পুৰুষৰ তুলনাত মহিলাৰ কৰ্কট ৰোগজনিত মৃত্যুৰ হাৰ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পায়।
যৌন সংক্ৰমিত হিউমেন পেপিলোমা ভাইৰাছ (HPV)ৰ সংক্ৰমণেই ৯৫% ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰৰ প্ৰধান কাৰণ। ৮০%-৯০% মহিলাৰ জীৱনকালত এইচ পি ভি সংক্ৰমণ হয়। এই সংক্ৰমণৰ ৯০% আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত নিম্ন গ্ৰেডৰ ঘাঁবোৰ নিজেই পৰিষ্কাৰ হৈ যায় যদিও স্থায়ী, সমাধান নোহোৱা এইচ পি ভি সংক্ৰমণে ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰৰ সৃষ্টি কৰে। WHO ৰ মতে HPV সংক্ৰমণৰ ফলত ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ হ’বলৈ ২০-৪০ বছৰ লাগে। ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ দূৰ কৰিবলৈ দুটা প্ৰতিৰোধমূলক কৌশলৰ সংমিশ্ৰণৰ প্ৰয়োজন , ৯-১৪ বছৰ বয়সৰ ছোৱালী অৰ্থাৎ HPV ৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ আগতে টীকাকৰণ আৰু ২৫-৩৫ বছৰৰ ওপৰৰ মহিলাৰ নিয়মীয়াকৈ HPV ভিত্তিক পৰীক্ষা কৰাটো বাঞ্ছনীয়। ভাৰতত ৩০ বছৰৰ ওপৰৰ মহিলাৰ বাবে প্ৰতি পাঁচ বছৰৰ মূৰে মূৰে ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ পৰীক্ষা।
ভাৰতীয় মহিলাৰ ৩০–৪৯ বছৰ বয়সৰ মাত্ৰ ১.৯% হে ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ পৰীক্ষা কৰা হৈছে। ভাৰতত HPV ভেকচিনৰ উপলব্ধতা অতি কম, ২০০৮ চনৰ পৰা ভাৰতত HPV ভেকচিন উপলব্ধ। বৰ্তমান বজাৰত তিনিটা ভেকচিন উপলব্ধ , এই কেইটা হৈছে মাৰ্ক শ্বাৰপ এণ্ড ডহমে গাৰ্ডাচিল ৪, গাৰ্ডাচিল ৯ , আৰু ছিৰাম ইনষ্টিটিউট অৱ ইণ্ডিয়া (এছ আই আই)ৰ চাৰ্ভাভেক। গাৰ্ডাচিল ৪ৰ দাম ৪০০০ টকা, গাৰ্ডাচিল ৯ প্ৰায় ১১ হাজাৰ টকাত বিক্ৰী হোৱাৰ বিপৰীতে চাৰ্ভাভেকৰ দাম প্ৰতি ড’জত ২০০০ টকা। WHO এ ৯-২০ বছৰ বয়সৰ ছোৱালী আৰু যুৱতীসকলৰ বাবে একক বা দুটা মাত্ৰাৰ সময়সূচী পৰামৰ্শ দিয়ে। বজাৰ মূল্যতকৈ যথেষ্ট ৰেহাই দি চৰকাৰক ভেকচিন উপলব্ধ কৰা হয় । খবৰ অনুসৰি এম এছ ডিয়ে নিজৰ এইচ পি ভি ভেকচিন ৰাজ্য চৰকাৰক প্ৰতি ড’জত প্ৰায় ৩৫০ টকাত বিক্ৰী কৰে আৰু এছ আই আইয়ে চৰকাৰক “যথেষ্ট পৰিমাণে, সম্ভৱতঃ আঠগুণ সস্তা” মূল্যত চাৰ্ভাভেক প্ৰদান কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। ইউআইপিয়ে দেশৰ মহিলা আৰু শিশুক ১২টা ৰোগৰ বিৰুদ্ধে বিনামূলীয়া প্ৰতিষেধক প্ৰদান কৰে। এই কাৰ্যসূচীত বছৰি প্ৰায় ২.৬৭ কোটি নৱজাতক আৰু ২.৯ কোটি গৰ্ভৱতী মহিলাক সামৰি লোৱা হয়। এন টি এ জি আইৰ দ্বিতীয়টো পৰামৰ্শৰ প্ৰায় ৩ বছৰৰ পাছতো চৰকাৰে ইউ আই পিৰ অধীনত এইচ পি ভি ভেকচিন ৰোলআউটৰ সন্দৰ্ভত সবিশেষ প্ৰদান কৰা নাই।
২০২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত সীতাৰমণে ঘোষণা কৰাৰ পিছতো ২০২৪ চনৰ জুলাই আৰু ২০২৫ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত ঘোষণা কৰা পৰৱৰ্তী বাজেটতো এই পদক্ষেপৰ বাবে কোনো বাজেট আবণ্টন দিয়া হোৱা নাছিল । বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে ভাৰতত এনে ভেকচিন পৰিসৰত উৎপাদন কৰাৰ ক্ষমতা আছে, ইয়াৰ কাৰণ আংশিকভাৱে এছ আই আইৰ দ্বাৰা কভিশ্বিল্ড উৎপাদনৰ বাবে বিকশিত কৰা আন্তঃগাঁথনি, যিয়ে উল্লেখযোগ্য চৰকাৰী সমৰ্থন লাভ কৰিছিল। প্ৰতি বছৰে সকলো ধৰণৰ ভেকচিনৰ ৩০০ কোটি ড’জ উৎপাদন কৰাৰ ক্ষমতা থকা এছ আই আই হৈছে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ ভেকচিন প্ৰস্তুতকাৰী প্ৰতিষ্ঠান।
ভাৰতৰ চুবুৰীয়া অঞ্চলত বাংলাদেশ, নেপাল, ভূটান আৰু শ্ৰীলংকাই তেওঁলোকৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষেধক কাৰ্যসূচীত এইচ পি ভি ভেকচিন প্ৰৱৰ্তন কৰিছে। ভাৰতত এইচ পি ভি ভেকচিনৰ প্ৰচলন অস্থিৰ হৈ থকাৰ সময়তে দেশৰ লাখ লাখ ছোৱালীৰ ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ হোৱাৰ আশংকা অব্যাহত আছে।
ভাৰতেও নিজৰ বাজেটত প্ৰতিৰোধমূলক স্বাস্থ্যসেৱাক অগ্ৰাধিকাৰ নিদিয়ে। বিত্তীয় বৰ্ষ ২২ ৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য একাউণ্টৰ অনুমান অনুসৰি স্বাস্থ্যসেৱাৰ বাজেটৰ মাত্ৰ ১৪%হে স্বাস্থ্য পৰীক্ষা, প্ৰতিষেধক কাৰ্যসূচী আৰু জনস্বাস্থ্য শিক্ষাৰ দৰে প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাৰ বাবে আবণ্টন দিয়া হৈছিল। ২০২৩-২৪ বিত্তীয় বৰ্ষলৈকে ৯৩.২৩% যোগ্য শিশুৱে সম্পূৰ্ণ প্ৰতিষেধক লাভ কৰিছে। ভাৰতে ২০১১ চনত শেষবাৰৰ বাবে পলিঅ’ ৰোগীৰ ৰেকৰ্ড গঢ়িছিল আৰু ২০১৫ চনত মাতৃ আৰু নৱজাতকৰ টিটেনাছ সফলতাৰে নিৰ্মূল কৰিছিল। ২০১৬-২০২০ বৰ্ষৰ পৰা প্ৰায় ১৩ হাজাৰ ছোৱালীয়ে এই ভেকচিন লাভ কৰে। ২০১৭ চনত পঞ্জাবে এইচ পি ভি ভেকচিন প্ৰদানৰ বাবে সীমিত অভিযান আৰম্ভ কৰিছিল, যিটো পিছলৈ বন্ধ কৰি দিয়া হৈছিল। ২০১৭ চনত প্ৰকাশিত এক অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে পঞ্জাৱত ১১ বছৰীয়া ছোৱালীক ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰৰ প্ৰতিষেধক প্ৰদান কৰাত ৰাজ্যখনৰ স্বাস্থ্য বাজেটৰ ০.০২৮% খৰচ হৈছিল। ২০১৮ চনত ছিকিম ৰাজ্যজুৰি বিদ্যালয়ৰ জৰিয়তে নিয়মীয়া প্ৰতিষেধক প্ৰদানৰ অংশ হিচাপে এইচ পি ভি ভেকচিন প্ৰৱৰ্তন কৰা প্ৰথমখন ৰাজ্য হিচাপে পৰিগণিত হয়। ডাঃ অৰোৰাৰ মতে ছিকিমে নিজৰ কাৰ্যসূচী অব্যাহত ৰাখিছে আৰু প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ৮০-৯০% যোগ্য ছোৱালীক সামৰি লৈছে। এন টি এ জি আইৰ এইচ পি ভি ৱৰ্ক গ্ৰুপে ছিকিমৰ সফলতাৰ কাৰণ বুলি কয় যে প্ৰচাৰক কেন্দ্ৰ কৰি সংবাদ মাধ্যমৰ আলোচনাত জ্যেষ্ঠ চিকিৎসকসকলক জড়িত কৰা, অভিভাৱক-শিক্ষকৰ বৈঠকৰ জৰিয়তে অভিভাৱকসকলক জড়িত কৰা আৰু এইচ পি ভি টিকাকৰণৰ বাবে এজন শিক্ষকক ন’ডেল ব্যক্তি হিচাপে নিযুক্তি দিয়া। শেহতীয়াকৈ তামিলনাডু চৰকাৰে ঘোষণা কৰিছে যে তেওঁলোকে ১৪ বছৰ আৰু তাৰ ওপৰৰ সকলো ছোৱালীক হিউমেন পেপিলোমা ভাইৰাছ (এইচ পি ভি) ভেকচিন প্ৰদান কৰিব, বিত্তীয় বৰ্ষ ২৫-২৬ বাজেটত ৩৬ কোটি টকা নিৰ্ধাৰণ কৰিছে। অৱশ্যে এন ডি এ শাসিত অন্ধ্ৰপ্ৰদেশকে ধৰি অধিকাংশ ৰাজ্যই চৰকাৰৰ পৃষ্ঠপোষকতাত এইচ পি ভি টিকাকৰণ আৰম্ভ কৰিবলৈ ইউ আই পিৰ জৰিয়তে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে পদক্ষেপ লোৱালৈ অপেক্ষা কৰি আছে। ভাৰতৰ চুবুৰীয়া অঞ্চলত বাংলাদেশ, নেপাল, ভূটান আৰু শ্ৰীলংকাই তেওঁলোকৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিষেধক কাৰ্যসূচীত এইচ পি ভি ভেকচিন প্ৰৱৰ্তন কৰিছে। ভাৰতত এইচ পি ভি ভেকচিনৰ প্ৰচলন অস্থিৰ হৈ থকাৰ সময়তে দেশৰ লাখ লাখ ছোৱালীৰ ছাৰ্ভাইকেল কেন্সাৰ হোৱাৰ আশংকা অব্যাহত আছে।
