অসমৰ বিদ্যুতৰ চাহিদা বাঢ়িছে আৰু ৰাজ্যৰ এই ক্ৰমবৰ্ধমান প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব পৰা নাই। এই ব্যৱধান দূৰ কৰিবলৈ অসমে মুক্ত বজাৰকে ধৰি বাহিৰৰ উৎসৰ পৰা বিদ্যুতৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশ ক্ৰয় কৰে। অসমত কিছু পৰিমাণে নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ সম্ভাৱনা আছে যদিও বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে ই জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ওপৰত বহু পৰিমাণে নিৰ্ভৰশীল।
বিজেপিৰ আমোলত ৰাজ্যত বিকাশ আৰু উন্নয়নে নতুন গতি লোৱা বুলি গেৰুৱা দল আৰু চৰকাৰে দাবী কৰিলেও বিভিন্ন সময়ত প্রকট হৈ আহিছে উন্নয়নৰ শ্ল’গানৰ ফোঁপোলা স্বৰূপ। অসমৰ বিদ্যুতৰ চাহিদা বাঢ়িছে, আৰু ৰাজ্যৰ নিজা প্ৰজন্মই এই ক্ৰমবৰ্ধমান প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব পৰা নাই। এই ব্যৱধান দূৰ কৰিবলৈ অসমে মুক্ত বজাৰকে ধৰি বাহিৰৰ উৎসৰ পৰা বিদ্যুতৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশ ক্ৰয় কৰে। অসমত কিছু পৰিমাণে নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ সম্ভাৱনা আছে যদিও বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে ই জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ওপৰত বহু পৰিমাণে নিৰ্ভৰশীল।
২০২৪-২৫ বিত্তীয় বৰ্ষৰ প্ৰথম ত্ৰৈমাসিকত অসমত মুঠ বিদ্যুৎ খৰচ ৩,৪২০ MU (মিলিয়ন ইউনিট)। ২০২৩-২৪ চনৰ একে সময়ছোৱাত ই আছিল ৩,১৫০ মিলিয়ন ইউনিট। বিদ্যুতৰ চাহিদা এই উচ্চ বৃদ্ধিৰ কাৰণ হৈছে বাণিজ্যিক আৰু উদ্যোগিক ব্যৱহাৰৰ ব্যাপক বৃদ্ধি।
অসমত প্রতিদিনে প্রয়োজনীয় ২,৮০০ মেগাৱাট বিদ্যুতৰ মাথোঁ ২৬৮-৩২০ মেগাৱাটহে উৎপাদন কৰে অসমে ডি বি পাৱাৰ লিমিটেড, জিন্দাল ইণ্ডিয়া থাৰ্মেল পাৱাৰ লিমিটেড, এম বি পাৱাৰ মধ্যপ্রদেশ লিমিটেড, আদানি পাৱাৰ লিমিটেডৰ পৰা প্ৰতি ইউনিটত ৫.৭৯ টকা দৰত বিদ্যুৎ কিনাৰ বাবে নিয়ামক আয়োগে APDCL ক দিলে অনুমোদন। নিজা উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাত ব্যর্থ শক্তি বিভাগে ৯০% বিদ্যুৎ কিনে বহিঃৰাজ্যৰ প্ৰকল্প, মুকলি বজাৰৰ পৰা।
শেহতীয়াকৈ উন্মোচিত হৈছে শক্তি খণ্ডৰ উন্নয়নৰ নামত চলা ভেকোভাওনাৰ ছবিখন। ৰাজ্যবাসীক বিদ্যুৎ যোগান ধৰি অহা অসম শক্তি বিতৰণ কোম্পানী লিমিটেডে (APDCL)পুনৰ বহিঃৰাজ্যৰ পৰা দৈনিক পাঁচশ মেগাৱাট বিদ্যুৎ ক্রয় কৰিবলৈ সাজু হৈছে। ইতিমধ্যে পাঁচশ মেগাবাট বিদ্যুৎ ক্রয় কৰাৰ বাবে অসম বিদ্যুৎ নিয়ামক আয়োগে (এই আৰ চি) APDCL ক অনুমতি প্রদান কৰিছে। APDCL য়ে এই বিদ্যুৎ ক্রয় কৰিব ডি বি পাৱাৰ লিমিটেড, জিন্দাল ইন্ডিয়া থার্মেল পাৱাৰ লিমিটেড, এম বি পাৱাৰ মধ্যপ্রদেশ লিমিটেড আৰু আদানি পাবাব লিমিটেডৰ পৰা। প্রতি ইউনিট বিদ্যুৎ ক্রয় কৰা হ’ব ৫.৭৯ টকাকৈ। ইয়াৰে দুশ মেগাৱাট বিদ্যুৎ ২০২৫-২৬ বৰ্ষৰ পৰা ক্ৰয় কৰাৰ সমান্তৰালকৈ বাকী তিনিশ মেগাৱাট ক্ৰয় কৰিব ২০২৮-২৯ বর্ষব পৰা। উল্লেখযোগ্য যে বিকাশ আৰু উন্নয়নৰ ফটা জয়ঢোল বজোৱা বিজেপিয়ে শাসনলৈ অহাৰ পূর্বে বাজ্যৰ শক্তি খণ্ডৰ উন্নয়নৰ প্রতিশ্রুতি দিছিল। বিদ্যুতৰ ক্ষেত্রত অসমক স্বাৱলম্বী কৰাৰ আশ্বাস দিছিল। কিন্তু ইয়াৰ বিপৰীতে বহিঃৰাজ্যৰ বিদ্যুতৰ ওপৰতহে অধিক নির্ভৰশীল হৈ পৰিল এপি ডি চি এল তথা শক্তি বিভাগ। সাম্প্রতিক সময়ত অসমত দৈনিক বিদ্যুতৰ প্রয়োজন হ’ল ২,৮০০ মেগাবাট। লক্ষণীয়ভাবে ইয়াৰে মাথোঁ ২৬৮-৩২০ মেগাৱাটহে নিজাকৈ উৎপাদন কৰিবলৈ সক্ষম হয় ৰাজ্যৰ শক্তি বিভাগে। নামৰূপ ৰিপ্লেচমেন্ট শক্তি প্রকল্পৰ পৰা ৯০-৯৫ মেগাৱাট, লাকুৱা ৰিপ্লেচমেণ্ট শক্তি প্রকল্পৰ পৰা ৬০-৬৫ মেগাৱাট, লাকুৱা থার্মেল পাৱাৰ ষ্টেচনৰ পৰা ৫০-৫৫ মেগাৱাট, কার্বি লংপি জলবিদ্যুৎ প্রকল্পৰ পৰা ৫০-৮০ মেগাৱাট, নামৰূপ তাপবিদ্যুৎ প্রকল্পৰ পৰা ১৫-১৮ মেগাৱাট আৰু মিনট্রিয়ং ক্ষুদ্র জলবিদ্যুৎ প্রকল্পৰ পৰা ৩-৭ মেগাৱাট বিদ্যুৎ উৎপাদন হৈ আহিছে। অর্থাৎ অসমত প্রয়োজনীয় বিদ্যুতৰ দহ শতাংশহে শক্তি বিভাগে নিজাকৈ উৎপাদন কৰিবলৈ সক্ষম হয়। বাকী নবৈ শতাংশ বিদ্যুৎ ক্ৰয় কৰা হয় বহিঃৰাজ্যৰ প্ৰকল্প আৰু মুকলি বজাৰৰ পৰা। বিজেপি মিত্রজোঁট চৰকাৰে বিগত সময়ছোৱাত অসমৰ নিজা উৎপাদন বৃদ্ধি কৰিবলৈ সক্ষম নোহোৱাৰ পৰিণতিতে এনে পৰিস্থিতিৰ বিৰাজ কৰিছে। ইয়াক লৈ চর্চা অব্যাহত থকাৰ সময়তে সম্প্রতি শক্তি বিভাগে পুনৰ বহিঃৰাজ্যৰ পৰা পাঁচশ মেগাবাট বিদ্যুৎ ক্ৰয় কৰিবলৈ সাজু হোৱাৰ ঘটনা বিশেষভাবে লক্ষণীয় হৈ পৰিছে। কার্যতঃ নাটনিৰ জোৰা মাৰিবলৈ শক্তি বিভাগে পুনৰ বুজন পৰিমাণৰ বিদ্যুৎ বহিঃৰাজ্যৰ পৰা ক্ৰয় কৰিবলৈ সাজু হোৱা কাৰ্যই স্পষ্ট কৰি তুলিছে অসমৰ শক্তি খণ্ডৰ শোচনীয় অৱস্থাটো। বিদ্যুতৰ ক্ষেত্ৰত অসমক স্বাৱলম্বীৰূপে গঢ়ি তোলাৰ প্রতিশ্রুতি দিয়া বিজেপি মিত্রজোঁট চৰকাৰৰ আমোলত শক্তি বিভাগে এইদৰে বহিঃৰাজ্যৰ বিদ্যুতৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ হ’বলগীয়া হোৱাটোহে শাসকীয় চৰকাৰখনৰ অদক্ষতা আৰু অকর্মণ্যতা স্পষ্ট ৰূপত দাঙি ধৰিছে। উল্লেখযোগ্য যে ড° হিমন্তবিশ্ব শর্মা নেতৃত্বাধীন বিজেপি মিত্রজোঁট চৰকাৰখন এতিয়া ঋণত ডুব গৈছে। সাম্প্রতিক সময়ত অসমৰ ঋণৰ পৰিমাণৰ বৃদ্ধি পাইছে প্রায় ১ লাখ ৭২ হেজাৰ কোটি টকালৈ। শাসকীয় চৰকাৰখনে নিয়মীয়াভাৱে ঋণ গ্রহণ কৰি ৰাজ্যৰ অর্থনীতিলৈ অশনি সংকেত কঢ়িয়াই আনিছে। ইয়াক লৈ চৰ্চা অব্যাহত থকাৰ সময়তে এতিয়া বিদ্যুতৰ ক্ষেত্ৰতো বাজ্যখন সম্পূৰ্ণৰূপে বহিঃৰাজ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হোৱাটোৱে স্পষ্ট কৰি তুলিছে শাসকীয় চৰকাৰখনৰ বিকাশ আৰু উন্নয়নৰ শ্ল’গানৰ প্ৰকৃত ছবিখন।
অসমত মাত্ৰ প্ৰায় ৩২০ মেগাৱাট শক্তি উৎপাদন হয়, যাৰ ফলত চাহিদা আৰু যোগানৰ মাজত এক বৃহৎ ব্যৱধান আছে। বাকী থকা চাহিদা অন্যান্য দীৰ্ঘম্যাদী পিপিএ আৰু শক্তি বিনিময়ৰ পৰা পূৰণ কৰা হয়। পিপিএ অনুসৰি অসমে এনএইচপিচিৰ সুবনশিৰি নিম্ন জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ পৰা ২০৮ মেগাৱাট, এপিজিচিএলৰ লোয়াৰ কোপিলী জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ পৰা ১২০ মেগাৱাট, এনএলচি ঘাটামপুৰৰ পৰা ৪৯৫ মেগাৱাট তাপ শক্তি, এছইচিআইৰ পৰা ১০০ মেগাৱাট সৌৰ-বতাহৰ সংকৰ শক্তি, আৰু এনটিপিচিৰ টালচেৰ প্ৰকল্পৰ পৰা ১৫৪ মেগাৱাট শক্তি লাভ কৰিব। এই শক্তি প্ৰকল্পসমূহ ২০২৫-২৬ বিত্তীয় বৰ্ষৰ পৰা ২০২৭-২৮ চনলৈকে আৰম্ভ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। এই মুহূৰ্তত কেন্দ্ৰীয় খণ্ডৰ বিদ্যুৎ কেন্দ্ৰৰ পৰা এপিডিচিএলে প্ৰায় ১৬৫০ মেগাৱাট শক্তি লাভ কৰি আছে। ষ্টেচনে ষ্টেচনলৈ, তাপ শক্তিৰ দাম বেলেগ বেলেগ। এই হাৰ প্ৰতি ইউনিটত ১.৩৫ টকাৰ পৰা ৭.০৪ টকালৈকে। দীৰ্ঘম্যাদী বিদ্যুৎ ক্ৰয় চুক্তিৰ অধীনত অসমেও ভূটানৰ পৰা বিদ্যুৎ লাভ কৰি আছে বুলি সূত্ৰই লগতে কয়। ৰাজ্যখনে মংগাদেচু বিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ পৰা ১৪৪ মেগাৱাট আৰু নিকাচু বিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ পৰা ৮০ মেগাৱাট লাভ কৰি আছে।
বিদ্যুতৰ চাহিদা তীব্ৰভাৱে বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে ৰাজ্যৰ নিজা উৎপাদন একেবাৰেই পৰ্যাপ্ত নহয় বাবে বাহিৰৰ পৰা ক্ৰয় কৰা শক্তিৰ ওপৰত অসমে বহু পৰিমাণে নিৰ্ভৰ কৰিবলগীয়া হৈছে। ইফালে ৰাজ্য চৰকাৰে সৌৰশক্তিকে ধৰি নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস ব্যৱহাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে আৰু এনে কেইবাটাও প্ৰকল্পৰ কাম চলি আছে। নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু সুলভ বিদ্যুৎ যোগান নিশ্চিত কৰিবলৈ অসমে নতুন বিদ্যুৎ কেন্দ্ৰত বিনিয়োগৰ জৰিয়তে নহয় অন্য উৎসৰ পৰা বিদ্যুৎ ক্ৰয় কৰি সামৰ্থ্য সম্প্ৰসাৰণৰ পৰিকল্পনা কৰিব লাগিব।
অসমত সৌৰ, জলবিদ্যুৎ, জৈৱবস্তুকে ধৰি নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ যথেষ্ট সম্ভাৱনা আছে, যিয়ে জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অসমত সৌৰশক্তিৰ সম্ভাৱনা আছে যদিও সীমিত সূৰ্যৰ পোহৰৰ সময় আৰু কম ক্ৰয় শক্তিৰ দৰে কাৰকে সৌৰশক্তিৰ ব্যাপক গ্ৰহণত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে বুলি ইণ্ডিয়া ডেভেলপমেণ্ট ৰিভিউৰ তথ্যত প্ৰকাশ পাইছে।
