“नास्ति मातृसमा छाया, नास्ति मातृसमा गतिः। नास्ति मातृसमं त्राणं, नास्ति मातृसमा प्रिया”
মাতৃ সম কোনো ছায়া নাই, কোনো আশ্ৰয় নাই, কোনো সুৰক্ষা নাই, কোনো প্ৰিয় নহয়…
” মা ” শব্দটোতেই যেন ভৰি আছে আৱেগ। সকলোৰে বাবে সমান মা’। মাতৃৰ আচলত ধৰিয়ে ডাঙৰ হ’বলৈ শিকিছে সকলোৱে। জীৱনৰ আদিপাঠ মাতৃৰ পৰাই আহৰণ কৰে সকলোৱে। আজি মাতৃ দিৱস৷ স্নেহ আৰু মমতাৰ প্ৰতীক মাতৃৰ বাবে এটা দিন৷ মা শব্দটোত অন্তৰ্নিহিত হৈ থকা ত্যাগ দুখকষ্টৰ বিপৰীতে পৰিস্ফুট হৈ থকা প্ৰশান্তিখিনি সন্তানৰ বাবে হৈ পৰে জীৱনৰ সৰ্বোত্তম উপহাৰ৷প্ৰতি গৰাকী মাতৃৰ সন্তানৰ প্ৰতি থকা মৰম, স্নেহ আৰু ত্যাগ অপৰিসীম। ঠিক তেনেদৰে, সন্তানৰ মাতৃৰ প্ৰতি থকা মৰমো কোনো আন মৰমৰ সৈতে তুলনীয় নহয়, এই মৰম একেবাৰে বিশুদ্ধ আৰু সীমাহীন।
মাতৃ দিৱসত আমি সকলোৱে মাতৃসকলক কেৱল মৰম, আন্তৰিকতা প্ৰদৰ্শন কৰি উপহাৰ প্ৰদান কৰিলেই নহয় আমি সকলো সন্তানে জন্মদাত্ৰী মাতৃৰ লগতে আনৰ মাতৃকো শ্ৰদ্ধা প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগিব। আমি সকলো প্ৰতিজ্ঞাৱদ্ধ হোৱা উচিত কোনো মাতৃয়ে যাতে নিজৰ সন্তান থকাৰ পিছতো অৱহেলিত হব লগা পোৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন নহয়। আমাৰ সমাজত বহু মা আছে, যিসকল নিজৰ সন্তান থাকিও নিঃসহায়, অবহেলিত বা আশ্ৰয়হীন। কোনো মাতৃৰ আশ্ৰয় যাতে আশ্ৰম নাইবা পথৰ দাঁতি নহয়।
অনাদি কালৰ পৰাই মাতৃক এক শক্তিশালী শক্তি হিচাপে গণ্য কৰা হয়। প্ৰাচীন সভ্যতাৰ পৰাই তেওঁলোকক সন্মান জনোৱাৰ পৰম্পৰা। গ্ৰীক আৰু ৰোমানসকলে ৰিয়া আৰু চাইবেল আদি মাতৃ দেৱীক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই উৎসৱ পালন কৰিছিল। খ্ৰীষ্টান ধৰ্মৰ আৰম্ভণিতে মাতৃত্ব দেওবাৰে ধৰ্মীয় উদযাপন হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল, যিটো অৱশেষত বিশেষকৈ যুক্তৰাজ্যৰ দৰে দেশত মাতৃত্বৰ অধিক ধৰ্মনিৰপেক্ষ উদযাপনলৈ পৰিণত হৈছিল।
মাতৃসকলক স্বীকৃতি আৰু উদযাপন কৰাৰ উদ্দেশ্যে বিশ্বৰ বহু ঠাইত মে মাহৰ দ্বিতীয় দেওবাৰটো মাতৃ দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয়। মাতৃ দিৱসৰ শিপা প্ৰাচীন কালৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছিল যদিও ২০ শতিকাতহে আমেৰিকাত আনুষ্ঠানিকভাৱে উদযাপন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হয় ।
সময়ৰ লগে লগে মাতৃ দিৱস উদযাপনৰ বিকাশ ঘটিছিল। ১৯ শতিকাত আমেৰিকাত ই জাতিটোক একত্ৰিত কৰা, মাতৃসকলক সহায় কৰা আৰু তেওঁলোকক শিক্ষা দিয়াৰ ধাৰণাটোৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছিল। কভিড যুদ্ধৰ আগৰ বছৰবোৰত পশ্চিম ভাৰ্জিনিয়াৰ এন ৰিভছ জাৰ্ভিছে স্থানীয় মহিলাসকলক সঠিক শিশুৰ যত্ন শিকোৱাৰ বাবে আৰু তেওঁলোকক সহায় আৰু পথ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ মাতৃ দিৱসৰ ৱৰ্ক ক্লাব স্থাপন কৰিছিল। এই ক্লাবসমূহে গৃহযুদ্ধক লৈ এতিয়াও বিভক্ত দেশখনক একত্ৰিত কৰাত সহায় কৰিছিল।
প্ৰায় একে সময়ছোৱাতে জুলিয়া ৱাৰ্ড হাউৱে নামৰ এগৰাকী বিশিষ্ট কৰ্মী আৰু লেখিকাই ১৮৭০ চনত মহিলাসকলক যুদ্ধৰ বিৰুদ্ধে উঠি শান্তিৰ প্ৰসাৰৰ আহ্বান জনাইছিল। তেওঁ “শান্তিৰ বাবে মাতৃ দিৱস”ৰ কল্পনা কৰিছিল। দিনটোক চৰকাৰী বন্ধলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা সফল নহ’লেও ভৱিষ্যতৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে নিশ্চয়কৈ তাই এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বীজ ৰোপণ কৰিলে।
এন ৰিভছ জাৰ্ভিছৰ কন্যা আন্না। আন্না জাৰ্ভিছক আধুনিক যুগৰ মাতৃ দিৱসৰ সৃষ্টিকৰ্তা বুলি কোৱা হয়। তেওঁৰ আপত্তি সত্ত্বেও এই বন্ধৰ দিনটোৱে বিপুল জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছিল আৰু পৰিয়ালৰ বাবে একেদৰেই এক ডাঙৰ অনুষ্ঠানলৈ পৰিণত হৈছিল। আন্না জাৰ্ভিছে মাতৃৰ কাম আৰু ত্যাগৰ বাবে গভীৰভাৱে আপ্লুত হৈ ১৯০৮ চনত পশ্চিম ভাৰ্জিনিয়াৰ গ্ৰাফটনত প্ৰথমটো আনুষ্ঠানিক মাতৃ দিৱস উদযাপনৰ আয়োজন কৰে। এই দিনটোক স্বীকৃতি দিবলৈ তাই অনুমোদন লাভৰ বাবে যথেষ্ট প্ৰচেষ্টা চলাইছিল। মাতৃ দিৱসক আনুষ্ঠানিক কৰি তোলাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান আৰম্ভ কৰে। আন্নাই অগণন চিঠি লিখিছিল আৰু ব্যৱসায়ী জন ৱানামেকাৰৰ দৰে প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিছিল যাতে এই কাম সম্ভৱ হয়।তেওঁৰ প্ৰচেষ্টা আৰু সমৰ্পণৰ ফল লাভ কৰিলে আৰু ১৯১৪ চনত ৰাষ্ট্ৰপতি উড্ৰ’ উইলছনে মাতৃ দিৱসক ৰাষ্ট্ৰীয় বন্ধ হিচাপে আনুষ্ঠানিকভাৱে স্বীকৃতি দিয়াৰ এক ঘোষণাত স্বাক্ষৰ কৰে। ঘোষণা কৰা হল মে’ মাহৰ দ্বিতীয় দেওবাৰে উদযাপন কৰা হ’ব মাতৃ দিৱস।
আজি মাতৃ দিৱস এক বহু প্ৰত্যাশিত আৰু জনপ্ৰিয় উদযাপনত পৰিণত হৈছে। আমেৰিকা, কানাডা, অষ্ট্ৰেলিয়া, নিউজিলেণ্ড, ভাৰত, দক্ষিণ আফ্ৰিকা, ফিলিপাইনছ, ব্ৰাজিল, জাপান, জাৰ্মানী, ইটালী, তুৰস্ক, চীন, কলম্বিয়া, পেৰু আদি বেছিভাগ দেশতে ইয়াক উদযাপন কৰা হয় যদিও আন বহু দেশত ইয়াক বেলেগ তাৰিখত উদযাপন কৰা হয়। ইষ্টাৰৰ পূৰ্বে যুক্তৰাজ্যই মাদাৰিং দেওবাৰ পালন কৰি আহিছে, আনহাতে থাইলেণ্ড, কোষ্টা ৰিকা, জৰ্জিয়াৰ দৰে দেশসমূহে প্ৰত্যেকেই নিজৰ নিজৰ ধৰণেৰে উদযাপন কৰে, যিয়ে নিজৰ অনন্য সাংস্কৃতিক মূল্যবোধক প্ৰতিফলিত কৰে।
পিছে সাময়িক পৰিস্থিতিত সময়ে সময়ে মাতৃ সকলৰ যি দুৰ্দশা দেখা যায় সেয়া হৃদয় বিদাৰক: কোনোবাই মাতৃক বৃদ্ধশ্ৰমত থৈ আহিছে, কোনোবাই আকৌ হত্যা কৰিছে: এইয়া কেনে ধৰণৰ মানসিকতা ?
মাতৃ দিৱসত আমি সকলোৱে মাতৃসকলক কেৱল মৰম, আন্তৰিকতা প্ৰকাশ কৰি বা উপহাৰ প্ৰদান কৰি উদযাপন কৰিলেই যথেষ্ট নহয়। এই দিনটো হওঁক এক সামাজিক প্ৰতিশ্রুতিৰ দিন—য’ত আমি জন্মদাত্ৰী মাতৃৰ লগতে আন সকলো মাতৃকো সমানে শ্ৰদ্ধা জনাওঁ।
